Kαθημερινά οι λογαριασμοί του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μας και τα κινητά μας κατακλύζονται από δεκάδες ενοχλητικά μηνύματα που διαφημίζουν διάφορα προϊόντα και υπηρεσίες. Ο συνήθης όρος για τα μηνύματα αυτά, για τα οποία δεν έχουμε δώσει την συγκατάθεσή μας, είναι spam, ενώ οι αποστολείς τους είναι γνωστοί ως spammers. Υπολογίζεται ότι σήμερα πάνω από 70% των μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ανήκουν σε αυτή την κατηγορία. Τα spam προκαλούν ενόχληση σε όποιον τα λαμβάνει, οδηγούν σε απώλεια χρόνου, ενώ πολλές φορές είναι και επικίνδυνα καθώς συχνά διαφημίζουν πλαστά προϊόντα ή χρησιμοποιούνται ως μέσο μετάδοσης ιών. Αυτά δεν περιορίζονται μόνο στα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, αλλά περιλαμβάνουν και μηνύματα που αποστέλλονται μέσω κινητού τηλεφώνου, υπηρεσίες instant messaging κ.λ.π. Τέλος, δεν έχουν πάντα εμπορικό περιεχόμενο αφού κάποιες φορές προωθούν σκοπούς σωματείων και ενώσεων ή μπορεί να είναι και μηνύματα πολιτικού περιεχομένου.
Οι περισσότεροι, όμως, δεν γνωρίζουμε ότι η ελληνική νομοθεσία μας προστατεύει από τα spam. Η μη ζητηθείσα ηλεκτρονική επικοινωνία ρυθμίζεται από τις γενικές διατάξεις περί προστασίας της προσωπικότητας (άρθρα 94Α Συντάγματος, 57-59 και 914 επ. ΑΚ) και από το άρθρο 11 του Νόμου 3471/2006. Σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 11 του Ν. 3471/2006 “περί προστασίας προσωπικών δεδομένων και ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες”: «Η χρησιμοποίηση αυτόματων συστημάτων κλήσης, ιδίως με χρήση συσκευών τηλεομοιοτυπίας (φαξ) ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, και γενικότερα η πραγματοποίηση μη ζητηθεισών επικοινωνιών με οποιοδήποτε μέσο ηλεκτρονικής επικοινωνίας, (με ή) χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση, για σκοπούς απευθείας εμπορικής προώθησης προϊόντων ή υπηρεσιών και για κάθε είδους διαφημιστικούς σκοπούς, επιτρέπεται μόνο αν ο συνδρομητής συγκατατεθεί εκ των προτέρων ρητώς.» Σύμφωνα με την παράγραφο 2 του ίδιου άρθρου: «Δεν επιτρέπεται η πραγματοποίηση μη ζητηθεισών επικοινωνιών με ανθρώπινη παρέμβαση (κλήσεων) για τους ανωτέρω σκοπούς, εφόσον ο συνδρομητής έχει δηλώσει προς τον φορέα παροχής της διαθέσιμης στο κοινό υπηρεσίας, ότι δεν επιθυμεί γενικώς να δέχεται τέτοιες κλήσεις. Ο φορέας υποχρεούται να καταχωρίζει δωρεάν τις δηλώσεις αυτές σε ειδικό κατάλογο συνδρομητών, ο οποίος είναι στη διάθεση κάθε ενδιαφερομένου.»
H αποστολή τέτοιων μηνυμάτων επιτρέπεται, σύμφωνα με το παρ. 3 του ανωτέρω άρθρου, μόνο κατ’εξαίρεση και όταν συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις: α) όταν τα στοιχεία επαφής ηλεκτρονικού ταχυδρομείου αποκτήθηκαν νομίμως, στο πλαίσιο της πώλησης προϊόντων ή υπηρεσιών ή άλλης συναλλαγής και β) όταν παρέχεται στον λήπτη κατά τρόπο σαφή και ευδιάκριτο η δυνατότητα να αντιτάσσεται, με εύκολο τρόπο και δωρεάν, στη συλλογή και χρησιμοποίηση των ηλεκτρονικών του στοιχείων και αυτό κατά τη συλλογή των στοιχείων επαφής, καθώς και σε κάθε μήνυμα, σε περίπτωση που ο χρήστης αρχικά δεν είχε διαφωνήσει σε αυτή τη χρήση.
O λήπτης αυτών των μηνυμάτων μπορεί να εκμεταλλευτεί την προστασία που του παρέχει η νομοθεσία και να αντιδράσει νομικά α) με προσφυγή στην Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα με αίτημα την επιβολή προστίμου β) με καταγγελία στον Συνήγορο του Καταναλωτή και στη Γενική Γραμματεία Καταναλωτή και γ) σε περίπτωση που ο λήπτης έχει υποστεί οικονομική ζημιά ή/και ηθική βλάβη, μπορεί να ασκήσει αγωγή αποζημίωσης στα αρμόδια δικαστήρια. Αξίζει να αναφέρουμε πως πρόσφατα, με την υπ’αριθ. 78/2016 απόφασή της, η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα επέβαλε πρόστιμο ύψους 25.000 ευρώ σε εταιρεία για αποστολή spam emails και διέταξε την καταστροφή του αρχείου της εταιρείας με τις ηλεκτρονικές διευθύνσεις που τηρούνταν χωρίς την ύπαρξη συγκατάθεσης του υποκειμένου των δεδομένων.
Mε την κατάλληλη ενημέρωση και νομική καθοδήγηση μπορείτε να προστατευτείτε και να απαλλαγείτε από τα ανεπιθύμητα ηλεκτρονικά μηνύματα. Η νομοθεσία μας σας παρέχει αυτή τη δυνατότητα.